Ισχύς τροφοδοτικού

Κάθε προσαρμογέας εναλλασσομένου ρεύματος εκτός από τις σημαντικές παραμέτρους όπως την τάση εξόδου ή την αποδοτικότητα ρεύματος, διαθέτει επίσης παράμετρο που καθορίζει πόση ισχύ είναι σε θέση να παρέχει στην συσκευή που τροφοδοτείται. Η παράμετρος αυτή ορίζεται σε Watt προς τιμή του Βρετανού μηχανικού και εφευρέτη Τζέιμς Βατ. Υπολογίζεται ότι 1 W (watt) είναι η ισχύς που καταναλώνεται από συσκευή, που τροφοδοτείται με τάση 1 V (volt) υπό ένταση 1 A (ampere). Ο τύπος για τον υπολογισμό της ισχύος είναι ο εξής:

P = U x I

Όπου:
P – ισχύς [W]
U – τάση [V]
I – ρεύμα [A]

Χρησιμοποιώντας αυτόν τον τύπο μπορεί να υπολογιστεί (γνωρίζοντας την τάση τροφοδοσίας και την ένταση του ρεύματος), πόση είναι η ισχύς που καταναλώνεται από έναν δέκτη, έτσι με αυτό τον τρόπο μπορείτε να επιλέξετε το κατάλληλο τροφοδοτικό. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο μπορείτε να προσδιορίσετε την ισχύ που υποστηρίζει ένας δεδομένος προσαρμογέας εναλλασσόμενου ρεύματος. Αρκεί να πολλαπλασιάσετε το μέγιστο ρεύμα εξόδου του και την τάση εξόδου. Παράδειγμα παλμοτροφοδοτικού: Το 12 V/5 A/P (εικ. 1), διαθέσιμο από την εταιρεία Delta, έχει τάση εξόδου 12 V με απόδοση ρεύματος 5 A. Σύμφωνα με τον τύπο – η ισχύς εξόδου αυτού του προσαρμογέα είναι 60 W.

Εικ. 1. Παράδειγμα παλμοτροφοδοτικού 12 V/5 A/P από την εταιρεία Delta

Ενώ στην περίπτωση των δεκτών και των προσαρμογέων συνεχούς ρεύματος η αξία της ισχύος δίνεται σε βατ (W), στην περίπτωση προσαρμογέων με εναλλασσόμενη τάση εξόδου η ισχύς ορίζεται σε βολταμπέρ (VA). Δεδομένου ότι εδώ έχουμε να κάνουμε με εναλλασσόμενο ρεύμα, δηλαδή με ρεύμα του οποίου η αξία αλλάζει με το πέρασμα του χρόνου, η ηλεκτρική ισχύς είναι συνδυασμένη αξία και χωρίζεται σε ενεργό, άεργο και φαινόμενη ισχύ. Η τελευταία ορίζεται σε βολταμπέρ.

Επιπλέον σημαντικός είναι ο συντελεστής ισχύος, τον οποίο καθορίζει κάθε συσκευή που τροφοδοτείται από εναλλασσόμενο ρεύμα. Ο συντελεστής ισχύος είναι ο λόγος της ενεργού ισχύος (εκφραζόμενη σε watt) και της φαινόμενης ισχύος (που εκφράζεται σε volt-ampere).

Για μία τυπική συσκευή αντίστασης, π.χ. λαμπτήρας ή θερμάστρα, ο συντελεστής αυτός είναι πολύ κοντά στην μονάδα. Μπορούμε λοιπόν να συμπεράνουμε ότι η ενεργός ισχύς είναι ίδια με την φαινόμενη ισχύς. Ωστόσο στην περίπτωση άλλων συσκευών με χαρακτήρα χωρητικό ή επαγωγικό, π.χ. πυκνωτές, κινητήρες, ο συντελεστής ισχύος είναι πολύ μικρότερος. Μπορεί να αποδειχθεί ότι οι συσκευές αυτές καταναλώνουν πολύ περισσότερο ρεύμα απ' ότι έδειχναν οι υπολογισμοί με βάση τον προηγούμενο τύπο της ισχύος. Αυτό θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν κατά τον σχεδιασμό μιας ηλεκτρικής εγκατάστασης και κατά την επιλογή του κατάλληλου προσαρμογέα εναλλασσόμενου ρεύματος. Ένα παράδειγμα τέτοια συσκευής είναι ο προσαρμογέας εναλλασσόμενου ρεύματος TR-60VA (εικ. 2), του οποίου η ισχύς εξόδου ανέρχεται στα 60 VA.

Εικ. 2. Παράδειγμα προσαρμογέα εναλλασσόμενου ρεύματος της εταιρείας Delta

Η παροχή ενεργούς ισχύος σε watt και άεργους σε volt-ampere ισχύει επίσης στην παραμετροποίηση τροφοδοτικών αδιάλειπτης λειτουργίας UPS. Όπως ήδη αναφέρθηκε η ισχύς που δίνεται σε watt και volt-ampere για ορισμένα ηλεκτρικά φορτία είναι ακριβώς ίδια, όμως στην περίπτωση συσκευών υπολογιστή οι τιμές αυτές είναι διαφορετικές.

Ορισμένοι κατασκευαστές τροφοδοτικών UPS στις παραμέτρους δίνουν μόνο την τιμή φαινόμενης ισχύος, δηλαδή εκείνη που εκφράζεται σε volt-ampere, επειδή είναι πολύ μεγαλύτερη από την ενεργό ισχύ. Στην πράξη φαίνεται ότι η τιμή της ισχύος του τροφοδοτικού UPS σε watt είναι το 60% της αξίας που είναι σε volt-ampere.

Θα πρέπει να θυμόμαστε ότι σε κανένα προσαρμογέα δεν μπορεί να υπερβεί η τιμή ούτε ενεργού αλλά ούτε και άεργου ισχύος, διότι μπορεί να προκληθεί μη αναστρέψιμη βλάβη. Θα πρέπει επίσης να διασφαλιστούν οι κατάλληλες συνθήκες λειτουργίας της συσκευής, για την αποφυγή υπερθέρμανσης. Είναι σίγουρο ότι αυτό συμβάλει στην ελαχιστοποίηση βλάβης του προσαρμογέα και εξασφαλίζει μεγαλύτερη διάρκεια ζωής του.